|
Interlinguistic similarity and language death dynamics %3CP%3EP%3A%20Por%20que%20traballan%20dous%20f%EDsicos%20sobre%20din%E1mica%20das%20linguas%3F%3CBR%3ER%3A%20Porque%20outros%20o%20fixeron%20antes%3A%20o%20Premio%20Nobel%20de%20F%EDsica%20en%201969%2C%20%3CA%20href%3D%22http%3A//nobelprize.org/physics/laureates/1969/index.html%22%3EMurray%20Gell-Mann%3C/A%3E%2C%20leva%20xa%20tempo%20%3CA%20href%3D%22http%3A//www.santafe.edu/%7Emgm/mgmpubs.html%22%3Etraballando%20%3C/A%3Enos%20sistemas%20adaptativos%20complexos%2C%20como%20a%20historia%20das%20linguas.%20En%202003%20Abrams%20e%20Strogatz%20publicaron%20en%20%3CA%20href%3D%22http%3A//www.nature.com%22%3E%3CEM%3ENature%3C/EM%3E%20%3C/A%3Eun%20artigo%20en%20que%20propo%F1%EDan%20un%20modelo%20f%EDsico-matem%E1tico%20para%20explicar%20a%20din%E1mica%20de%20d%FAas%20linguas%20que%20coexisten%20nunha%20comunidade%2C%20apoiado%20no%20estatus%20deses%20idiomas.%20Bas%E9ase%20en%20que%20ningu%E9n%20abandona%20a%20s%FAa%20lingua%2C%20a%20non%20ser%20que%20atope%20vantaxes%20en%20adoptar%20unha%20nova%2C%20e%20iso%20est%E1%20directamente%20relacionado%20co%20estatus.%20Ese%20modelo%20utiliza%20datos%20sobre%20os%20biling%FCes%20e%20monoling%FCes%20de%20cada%20un%20dos%20idiomas%20en%20competici%F3n%2C%20e%20apl%EDcano%20a%20unha%20serie%20de%20casos%20reais%20%28quechua-espa%F1ol%2C%20ga%E9lico-ingl%E9s%2C%20gal%E9s-ingl%E9s%29%20con%20%E9xito%2C%20e%20de%20a%ED%20deducen%20que%20o%20biling%FCismo%20%E9%20imposible%2C%20pois%20unha%20lingua%20acaba%20substitu%EDndo%20a%20outra.%3CBR%3ECoidamos%20que%20o%20modelo%20era%20atractivo%2C%20mais%20demasiado%20simple%20para%20explicar%20outros%20casos%20como%20o%20de%20castel%E1n%20e%20galego%20en%20Galicia%3B%20vela%ED%20a%20raz%F3n%20do%20noso%20artigo.%3C/P%3E%0D%0A%3CP%3EP%3A%20Cal%20%E9%2C%20logo%2C%20a%20achega%20que%20facedes%3F%3CBR%3ER%3A%20N%F3s%20partimos%20da%20hip%F3tese%20de%20que%20nesa%20din%E1mica%20o%20parecido%20das%20linguas%20en%20contacto%20debe%20ter%20un%20efecto%2C%20e%20introducimos%20unha%20nova%20variable%3A%20a%20similitude%20entre%20as%20linguas.%20Abrams%20e%20Strogatz%20aplicaron%20ese%20modelo%20a%20idiomas%20de%20familias%20ling%FC%EDsticas%20moi%20diferentes%2C%20sen%20intercomprensi%F3n%20entre%20eles%2C%20e%20este%20non%20%E9%20o%20caso%20de%20galego%20e%20castel%E1n%2C%20por%20exemplo.%20Se%20o%20valor%200%20do%20par%E1metro%20de%20similitude%20corresponde%20a%20d%FAas%20linguas%20id%E9nticas%20e%20o%20valor%201%20%E1%20similitude%20de%20linguas%20como%20galego%20e%20chin%E9s%2C%20este%20par%E1metro%20vale%200%2C80%20no%20caso%20de%20galego%20e%20castel%E1n.%20%3CBR%3ENon%20descartamos%20perfeccionar%20o%20modelo%20introducindo%20outra%20variable%3A%20a%20existencia%20de%20redes%20sociais%20que%20rodean%20o%20individuo%20e%20o%20empurran%20cara%20a%20unha%20das%20linguas.%3C/P%3E%0D%0A%3CP%3EP%3A%20Expl%EDcanos%20o%20contido%20do%20voso%20artigo.%3CBR%3ER%3A%20Aplicamos%20o%20noso%20modelo%20ao%20per%EDodo%20comprendido%20entre%201875%20e%201975%2C%20e%20do%20axuste%20das%20curvas%20obtense%20un%20valor%20de%20estatus%20de%200%2C26%20para%20o%20galego%20e%20de%200%2C74%20para%20o%20castel%E1n.%3CBR%3EO%20resultado%20refl%EDctese%20na%20gr%E1fica%20da%20portada%20en%20forma%20de%20tres%20curvas%2C%20que%20nese%20per%EDodo%20describen%20un%20brutal%20descenso%20dos%20monoling%FCes%20en%20galego%2C%20un%20constante%20ascenso%20dos%20biling%FCes%20e%20un%20moderado%20ascenso%20dos%20monoling%FCes%20en%20castel%E1n%2C%20que%20aumenta%20a%20s%FAa%20pendente%20no%20tramo%20final%20estudado.%3C/P%3E |