CHESGA

¡Cuidado con el !

(Coidado co !)
Daquela precisaba escribir un conto axiña. Ía calmizo e diante miña estendíase rancorosamente o papel en branco.
Despois de pensar durante varias horas conseguín enche-la folla con diferentes ornamentos, dos que considero o máis logrado unha especie de parodia dos bordados populares búlgaros.
Ás sete, por fin ocorréuseme a primeira trama, que parecía axeitada para ser desenvolvida.
Ás oito, decateime de que a trama era francamente excelente e que nin Mark Twain se avergoñaría dela.
Ás nove, saíu á luz que Mark Twain en realidade non só non se avergoñaba dela, senón que xa a escribira oitenta anos antes ca min.
Ás dez, aínda estaba sentado a carón da mesa, ía calmizo e diante miña estendíase rancorosamente o papel en branco.
Ás once soou o timbre. Para a miña sorpresa. Non agardaba a ninguén a esas horas. Collín da mesa o calcapapeis de ferro fundido que adoito levar comigo cando lle vou abrir a alguén despois das dez da noite. Con certa precaución abrín a porta da casa, escondín o calcapapeis de ferro detrás das costas e cravei os ollos na escuridade.
Alí estaba un homiño miúdo, cunha americana usada, e que me miraba inxenuamente con olliños de miope. Avergoñeime de leva-lo calcapapeis de ferro e, discretamente, escondino dentro do peto dos meus gastados pantalóns de pana. Ai! Esquecérame de que o peto esquerdo estaba..., ben..., que tiña un burato dende había algúns días e o calcapapeis caeu directamente pola perneira do pantalón sobre a empeña do meu pé esquerdo. Berrei con tódalas miñas forzas. O tímido homiño asustouse e botou a correr.
"Volva! Non lle vai pasar nada!", berreille. Fíxome caso. Volveu con cautela e con cara de culpabilidade. Deume pena e por iso o invitei a entrar. A dor na empeña non me permitía realizar movementos rápidos e en canto cheguei ó despacho atopei ó meu hóspede afundido comodamente na cadeira de brazos. Comportábase con moita naturalidade, ata me ofreceu unha cadeira e cando sentei preguntoume se quería un café. Declarei que non bebía nunca café, que estaba por principio en contra do café. Botoulle unha ollada con pena á cunca que estaba sobre a mesa cos pousos.
"Lembranza do tío Miky", díxenlle coma se nada. "A súa derradeira cunca antes de que o abatese a cafeína".
Pareceu que o home o cría. Dixo algunhas palabras de compaixón cara ó tío Miky e despois invadiuno unha grande inseguridade. Empezou a contarme a súa historia.
"Teño un emprego bastante raro. Traballo nunha oficina que está distribuída en catorce sectores e vintedous departamentos. Cada sector ten un encargado de reparti-los bocadillos. Entenda, dise encargado de reparti-los bocadillos, pero tamén reparte o correo e ademais xestiona outros asuntos. Os encargados están todo o tempo de aquí para acolá -como se adoita dicir-e son catorce. Coma os sectores. Xeralmente non lles queda tempo para os seus propios asuntos e por iso se puxeron de acordo entre eles e contrataron ó seu propio repartidor de bocadillos. E ese son eu. En resumo, son o encargado de reparti-los bocadillos ós repartidores de bocadillos. Tamén acostumo ir a correos e, de cando en vez, xestiono algúns outros asuntos. Que lle imos facer!. Sempre desexei ser drogueiro. Non o conseguín.
Ultimamente empecei a escribir. Só como afeccionado. Sei que non se pode ser un drogueiro afeccionado pero hai bastantes escritores afeccionados. En resumo, que empecei a escribir. Vostede tamén escribe, seguramente ten os seus propios plans e queda satisfeito cando lle publican algo. Non se preocupe, non son ningún espelido. Tódolos que escriben teñen os seus plans e gustaríalles publicar algo. Tamén a min.
Rematou de falar e púxose encarnado.
"Xa entendo! Pensa vostede que teño sabe deus qué contactos e quere que o recomende."
Botouse a rir cunha voz estraña e aguda. Ata que sentín un calafrío. Cando se cansou de rir, os seu olliños pestanexaron e dixo:
"Non. Non preciso un intercesor. Non teño a intención de publicar", engadiu coma se isto só dependese del. "Como xa lle dixen, teño certa ambición de chegar a ser un autor lido. Pero a miña obra non se pode pagar con cartos. Polo tanto, decidín vende-la miña ambición. Entende?"
Díxenlle, sen dubidar, que non. E tamén que a venda ambulante estaba prohibida, e que non pensaba mercar ningunha ambición, e que cando quixese faríao legalmente nun bazar.
Entristeceuse pero non se rendeu. De súpeto, botou a man ó peto do peito cun movemento brusco e sacou del un atado de papeis. Pareceu que o seu tórax se afundía despois de facer isto. Pareceume que o xastre debía ter contado con este voluminoso atado ó cose-la americana. Avergoñeime da miña brusquidade. Sorrín e manifesteille o meu interese polos seus papeis. Animouse.
"Isto que vostede ve é o manuscrito da miña novela. Titúlase Mar. Non se me ocorreu nada máis curto".
, dixen a secas.
Quedou cavilando e despois asegurou que á fin e ó cabo era verdade. Pediume un bolígrafo e unha escuadra. Entón riscou coidadosamente a palabra Mar -a única da primeira folla- e con letra de caligrafía escribiu . Despois sorriume dubitativo.
"Digo que escribín o meu como afeccionado e que non agardo nada del en absoluto. Asineino e afasteino de min. Despois dalgunhas semanas tiven a idea e lina. Asusteime de min mesmo. Ese día descubrín que era un xenio". Púxose encarnado outra vez, fixo unha pausa dramática e miroume con ollos inocentes. En fin, que lle ía dicir eu...
O asunto estábase facendo desagradable e por iso puxen cara de que tanto me tiña. Nos ollos do homiño apareceu unha especie de chispa de xenreira. Coma se fose un mísil que anuncia un ataque. A ollada tenra desapareceu e dende a cadeira de brazos furoume cun par de ollos pezoñentos. O home empezou a falar de xeito cortante.
"Se decido publica-la miña novela terá consecuencias terribles para vostede. Para vostede e para tódolos escritores. Sairá á luz que son vostedes uns incompetentes. "In-com-pe-ten-tes, afirmou recreándose.
"Pero quero facer algo por vostede. Véndolle a miña ambición. O meu xenio permanece agachado ó mundo e sigo sendo ata a morte un repartidor de bocadillos, por suposto, non gratuitamente. Por duascentas coroas queimo ante os seus ollos o meu ."
O home rematou o seu discurso e agardou tenso a ver o que facía eu. Díxenlle que xa era tarde e que agradecía a súa visita. Despois erguinme e abrín a porta. Non dixen nin unha palabra sobre o .
O homiño ergueuse e retirouse de présa. Só se virou na porta e rosmou: "é vostede igual ca ese Drda".

1 O título orixinal deste conto é Coidado coa colmea; esta última palabra correspóndese en checo con úl, que ten só dúas letras. A palabra de tres letras que empregamos aparece no conto checo como věž que significa torre. Debido á extensión que posúen as dúas ó traducilas ó galego, foron substituídas por outras co mesmo número de letras.
2 Mark Twain: Samuel Langhome Clemens (1835-1910) escritor norteamericano.
3 Bazar, palabra de orixe persa que significa mercado. En Checoslovaquia emprégase para referirse ás tendas de compra e venda de obxectos usados e restos de mercancías de todo tipo.
4 Jan Drda (1915-1970), escritor checo, dramaturgo, guionista e autor de libros para nenos.
© Susana Sotelo Doco, Universidade de Santiago de Compostela