Para escribirmos en galego: correctores e traductores
Despois de quince anos -toda unha eternidade na informática-, de que Microsoft condenara o galego a non estar presente de ningún xeito nos seus programas, os últimos productos deste xigante inclúen de seu un corrector ortográfico no noso idioma. Estámonos a referir ó 2.mil e ó máis recente XP, que facilitan o uso da nosa lingua sen instalar nada: só hai que escoller o idioma galego no menú das ferramentas e premer F7. Deste xeito, ó escribirmos utilizando Word, Access, Excel ou correos no Outlook, o corrector ortográfico xa se pon a traballar automaticamente, subliñando en vermello a palabra errada.
Aínda que é un adianto que por fin un corrector ortográfico para o galego estea integrado nos programas informáticos de uso máis estendido, presenta unha pexa, para nós importante: non é está pensado para traballar na realidade social da lingua galega. É moi útil que o corrector Galgo identifique *plantexar como erro e indique como suxestións formular, considerar, etc. O corrector para o 2.mil ou o XP non ofrece esta posibilidade, non atende os problemas de interferencias con outra lingua que padece o galego.
Para cantos aínda non dispoñan do 2.mil ou do XP nos seus equipos, velaí están os correctores Allegue, o Corrixe, o Galgo ou o Bemposto. No Cartafol dixital nº 1 (1) publicamos un informe sobre eles.
Do galego para o castelán, do castelán para o galego
Tamén paseniñamente aparecen ferramentas de traducción automática para o galego, aínda que limitadas ó castelán.
Os primeiros traductores foron froito da iniciativa individual e voluntaria, e distribúense de balde a través de Internet. O Proxecto Rianxo (2), de Roberto Abalde, pretende desenvolver un traductor galego-castelán-galego para utilizarse en liña (a través deste mesmo web) ou desconectado da Rede.
Pola súa banda, o Taiga (3) é un traductor español-galego, tamén gratuíto, desenvolvido por André Ventas, que traduce arquivos de Word, de HTML, ficheiros de texto e texto que se teclee. A traducción faise á nomativa de mínimos do galego, e ofrece a posibilidade de personalizar certas opcións lingüísticas, así como empregar diccionarios persoais.
Pola súa banda, o TraduZa-G (4) é un sistema de traducción automática do español para o galego desenvolvido pola empresa galega Dimensiona. Traduce por frases, non por palabras, cunha de alta calidade, e en varios formatos. A empresa permite probar en liña o traductor a través do seu web; tamén existe a posibilidade de acceder a través do portal Fiestras (5).
(1) http://ocartafol.usc.es/pasaafolla.asp?OCartafol=1
(2) http://www.abalde.com/mpm/rianxo/
(3) http://www.interbook.net/personal/ataiga/; tamén en
http://www.galego21.org/xis/software/software.htm#lingua
(4) http://www.dimensiona.com/traduza/
(5) http://www.fiestras.com